Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 2008

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΙΛΤΟΥ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ ΣΤΗΝ "ΠΑΡΡΗΣΙΑ"

"Με ενοχλεί βαθύτατα όλη αυτή η ανοησία που μας περιβάλλει!"

Στη συνέντευξη συμμετείχαν οι μαθήτριες Ρούλα Τσούμαρη και Σταματούλα Χαλεπά, ο μαθητής Βαγγέλης Τάρλας και ο συντονιστής καθηγητής, Δημήτρης Μπαρσάκης.

(Φωτό: Γιάννης Βελισσαρόπουλος)

.
.
ΕΡ: Πότε και πώς άρχισε ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης να ασχολείται με τη μουσική;
ΑΠ: Από 6 χρονών άρχισα, αλλά τότε ήθελα να μάθω φλάουτο. Όταν ένα παιδί 6 χρονών ζητάει από τους γονείς του να του πάρουν φλάουτο, νομίζουν ότι είναι τρελό ή δεν ξέρω τι... Οπότε, για να με ξεφορτωθούν, μου πήραν μια κιθάρα. Κι αυτό ήταν μια πάρα πολύ λάθος κίνηση, γιατί τελικά... έγινα κιθαρίστας!
.
ΕΡ: Έχεις κάνει κάποιες σπουδές;
ΑΠ: Έχω σπουδάσει κλασική κιθάρα στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα. Επίσης, σπούδασα Μαθηματικός και έχω κάνει διδακτορικό στη Φιλοσοφία.
.
ΕΡ: Ποια ήταν με δυο λόγια η ως τώρα πορεία σου;
ΑΠ: Ξεκίνησα με ένα συγκρότημα παραδοσιακής μουσικής στην Κρήτη, τους «Χαϊνηδες». Γύρω στο '93 έκανα τις πρώτες συναυλίες, ως τραγουδιστής, με τον Γιάννη τον Μαρκόπουλο, το γνωστό συνθέτη. Μετά, για ένα μεγάλο διάστημα, συνεργάστηκα με την Δήμητρα Γαλάνη. Το '95 έκανα τον πρώτο προσωπικό μου δίσκο, το «Παραμύθι με λυπημένο τέλος». Συνεργάσθηκα στη συνέχεια με πολλούς συναδέλφους, όπως ο Βαγγέλης Γερμανός, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, οι «Πυξ-Λαξ» κ.ά. Το '98 έκανα το δεύτερο δίσκο μου, τις «Κακές συνήθειες».
.
ΕΡ: Είπες ότι έχεις σπουδάσει Μαθηματικός. Δεν σκοπεύεις να ασκήσεις το επάγγελμα του καθηγητή;
ΑΠ: Όχι, δεν σκοπεύω! Αν σκόπευα, θα το είχα κάνει ήδη.
.
ΕΡ: Γιατί;
ΑΠ: Κοίταξε να δεις. Ένα παιδί 16-17 χρονών, που συμπληρώνει ένα μηχανογραφικό, το κάνει σαν να συμπληρώνει δελτίο προ-πό, και συνήθως βάζει πολλές τριπλές παραλλαγές. Πιστεύω πως ένα παιδί 16-17 χρονών δεν είναι σε θέση να αποφασίσει, να επιλέξει το μέλλον του. Μοιάζει όπως με τις ερωτήσεις που κάνουμε στα παιδιά των 5-6 χρονών. Παιδάκι μου, τι θέλεις να γίνεις στη ζωή σου; Και σου λέει: Θέλω να γίνω Σαραβάκος. Αυτό δεν είναι ρεαλιστικό, όπως επίσης δεν είναι ρεαλιστικό όταν είσαι 16 χρονών να πεις ότι θα γίνεις Μαθηματικός. Ε, έτυχε τώρα εγώ και μπήκα στο Μαθηματικό. Τι πάει να πει, ότι ήμουνα Μαθηματικός; Ούτε ήμουνα, ούτε πρόκειται να γίνω.
.
ΕΡ: Στην καριέρα σου συνάντησες δυσκολίες κι εμπόδια;
ΑΠ: Τα εμπόδια υπάρχουν πάντα, αλλά δεν υπάρχουν τόσο με την έννοια που ακούγεται στο χώρο μας, ότι δηλαδή υπάρχουν κυκλώματα που δε σε αφήνουν να προχωρήσεις. Ειδικά στο χώρο του τραγουδιού που ασχολούμαι εγώ, στις ροκ μπαλάντες και το έντεχνο ελληνικό τραγούδι, δεν πολυϋπάρχουν τέτοια. Εκεί το ζήτημα είναι ότι, αν είσαι καλός, κάποια στιγμή, αφού παλέψεις, μπορείς να κάνεις αυτό που αγαπάς. Βέβαια, κάποιοι είναι πιο τυχεροί, κάποιοι πιο άτυχοι. Αλλά αυτά που ακούγονται για κυκλώματα στον καλλιτεχνικό χώρο, ακούγονται κυρίως για μια άλλη μερίδα συναδέλφων, οι οποίοι ασχολούνται μ' αυτό που λέμε κάπως πιο εμπορικό τραγούδι. Εμείς είμαστε σε λίγο καλύτερη μοίρα. Βεβαίως, παίρνουμε λιγότερα λεφτά, αλλά δε νομίζω ότι είναι και το σημαντικότερο αυτό. Προτιμώ να παίρνω λιγότερα λεφτά και να είμαι λίγο πιο ήσυχος όταν κοιμάμαι το βράδυ.
.
ΕΡ: Στην καριέρα σου, σε βοήθησαν κάποιοι και ίσως η τύχη;
ΑΠ: Φυσικά, με βοήθησαν. Αλλά η λέξη καριέρα δεν είναι και πολύ καλή. Καριέρα κάνει κάποιος άνθρωπος που οργανώνει τα βήματά του. Εγώ δεν τα οργανώνω. Εγώ του χρόνου μπορεί να είμαι κηπουρός, δεν ξέρω. Απλώς, η καρδιά μου μού λέει να γράφω τραγούδια, κι οι άνθρωπου που αγοράζουν τους δίσκους μου μού λένε να συνεχίσω. Κι απ' τη στιγμή που τους αγοράζουν και τους αγαπάνε, πάει να πει ότι υπάρχει ένας κόσμος που μπορώ να απευθυνθώ. Από κει και πέρα, αν καταλάβω ότι αυτό δε συνεχίζεται καλά, μπορεί ξαφνικά ν' αποφασίσω να διδάξω μαθηματικά η φιλοσοφία ή κιθάρα στο Ωδείο, όπως είχα κάνει παλιότερα... Πάντως η τύχη παίζει καθοριστικό ρόλο!
.
ΕΡ: Σου λέει, λοιπόν, η καρδιά σου να γράψεις τραγούδια. Μόνο η καρδιά σου ή και κάτι άλλο;
ΑΠ: Θα σου το πω αλλιώς! Αυτό που λέμε έμπνευση νομίζω δεν υφίσταται, όσο κι αν σου φαίνεται περίεργο. Το ουρανοκατέβατο που λέμε, δηλαδή όπως περπατάω στο δρόμο και μου έρχεται ξαφνικά μια σπουδαία ιδέα, αυτό συμβαίνει ελάχιστες φορές στη ζωή μας. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται, για να γράψεις κάτι καλό, είναι χιλιάδες σχισμένα χαρτιά, δηλαδή χρειάζεται να παιδέψεις στο χαρτί αυτό που θέλεις, χρειάζεται να το γράψεις κι εκατό φορές λάθος, για να πετύχεις τη μία εκείνη μοναδική στιγμή, που θα το γράψεις σωστά. Όλη αυτή η διαδικασία χρειάζεται πάρα πολύ σθένος και καρδιά, χρειάζεται τσαμπουκά, χρειάζεται συνεχή αναμέτρηση με τον εαυτό σου, χρειάζεται ταπεινοσύνη, χρειάζεται χίλια πράγματα. Θεωρώ ότι οι μεγάλες ιδέες δεν είναι και πολύ ρεαλιστικό πράγμα. Ε, κι εμένα μια φορά που ήμουν στο λεωφορείο μου κατέβηκε ξαφνικά η λύση μιας εξίσωσης που είχα να την κοιτάξω περίπου 7 χρόνια. θέλω να πω ότι αυτές οι λαμπερές ιδέες έρχονται, ξέρω 'γω, δέκα φορές στη ζωή του ανθρώπου. Κατά τα άλλα, τα υπόλοιπα πράγματα που γράφουμε, απαιτούν πολύ κόπο, και φυσικά χρειάζεται και η στοιχειώδης τεχνική κατάρτιση, να μπορείς να χειρίζεσαι το λόγο, αλλά κυρίως απαιτείται πολύς κόπος. Η καρδιά χρησιμεύει κυρίως ως προς το να αντέξεις την αναμέτρηση με τα λευκά χαρτιά.
.
ΕΡ: Δε μας είπες αν σε βοήθησαν κάποια πρόσωπα...
ΑΠ: Και βέβαια, με βοήθησαν. Κατ' αρχήν, όταν τελείωσε η συνεργασία μου με τους «Χαϊνηδες» και με το Γιάννη το Μαρκόπουλο, εγώ ήμουν λίγο ξεκρέμαστος, δεν ήξερα τι θα κάνω. Είχα γράψει κάποια τραγούδια και ήθελα να βγάλω ένα δίσκο. Το κυνηγούσα, αλλά έτρωγα πόρτες στα μούτρα για καναδυό χρόνια. Το περίεργο στις εταιρείες με τα δικά μου τραγούδια ήταν το εξής: κανείς δεν έλεγε ότι δεν ήταν καλά, τους άρεσαν, αλλά οι περισσότερες εταιρείες έλεγαν ότι είναι αντιεμπορικά. Έτσι, μου απαντούσαν «πολύ καλός είστε, αλλά θα σας ειδοποιήσουμε». Για καναδυό χρόνια το πέρασα αυτό. Γιατί, ξέρεις, είναι και κάπως αναξιοπρεπές να πας να χτυπάς πόρτες και να λες «κοιτάξτε τι καλός που είμαι». Είναι λίγο ντροπή αυτό, αν και χρειάζεται να το κάνεις πολλές φορές, μα δεν αισθάνεσαι πολύ αξιοπρεπής. Που να πάρει ο διάολος, για μια περηφάνια ζούμε. Δεν είναι δυνατόν να πρέπει να παινεύεις τον εαυτό σου συνέχεια στους άλλους. Όταν, λοιπόν, πέρασαν αυτά, βρέθηκαν οι «Πυξ Λαξ», που είμαστε και συνομήλικοι με τα παιδιά, οι οποίοι αγκάλιασαν τη δουλειά μου και έκαναν την παραγωγή στο «Παραμύθι με λυπημένο τέλος». Ο Μάνος ο Ξυδούς, που είναι και παραγωγός στην εταιρεία (ΜΙΝΟΣ-ΕΜΙ) και τραγουδιστής στους «Πυξ Λαξ», με βοήθησε ουσιαστικά να κάνω το δίσκο τον πρώτο. Από κει και πέρα με βοήθησε και η Δήμητρα η Γαλάνη, με την οποία συνεργάσθηκα για ένα χρόνο στο «Χάραμα», σε μια μουσική σκηνή ιστορική της Αθήνας, όπου τραγουδούσε παλιά ο Τσιτσάνης, η Μπέλλου... Μετά, μπορώ να πω, δεν ήταν τόσο ζήτημα βοήθειας. Με όποιους συνεργάσθηκα, περάσαμε πολύ καλά, με το Λαυρέντη Μαχαιρίτσα που κάναμε ένα τραγούδι μαζί στον προηγούμενό του δίσκο, με το Βασίλη Παπακωνσταντίνου τώρα στον καινούριο μου δίσκο, με το Βαγγέλη Γερμανό και τον Καζούλη που κάναμε συναυλίες μαζί, με τους «Συνήθεις Ύποπτους», με το Θανάση τον Γκαϊφύλλια... Από κει και πέρα, δεν είναι ακριβώς ότι με βοήθησαν, αλλά είναι ότι το ένα χέρι νίβει τ' άλλο. Σίγουρα όμως με βοήθησε ο Μάνος Ξυδούς και οι «Πυξ Λαξ» για να κάνω εκείνο τον πρώτο μου δίσκο.
.
ΕΡ: Οι σημερινοί νέοι πιστεύεις πως απειλούνται μόνο από τα ναρκωτικά, ή κινδυνεύουν κι από άλλα πράγματα;
ΑΠ: Κοίταξε, βασικά κινδυνεύουν μην τους πατήσει και κανένα αυτοκίνητο που και που. Θέλω να πω ότι ο κίνδυνος υπάρχει παντού. Αυτό που χρειάζεται είναι να τον βλέπεις ως φαινόμενο και να τον αντιμετωπίζεις. Για παράδειγμα, ένας φίλος μου γλύτωσε από τα ναρκωτικά, αλλά γλίστρησε, χτύπησε το κεφάλι του και σκοτώθηκε. Ο κίνδυνος παραμονεύει παντού. Όμως, γενικώς, νομίζω ότι αν από κάτι περισσότερο κινδυνεύουν οι νέοι σήμερα, είναι από το χάος. Περνάμε μια φάση ζωής τελείως χαοτική. Δεν υπάρχουνε φωτάκια που να σου δείχνουν το δρόμο, και πηγαίνουμε στα τυφλά. Πάντως, το να πηγαίνω εγώ στα τυφλά, που έχω σκουντουφλήσει και έχω πέσει δέκα φορές, δεν είναι τόσο επικίνδυνο, γιατί τώρα πια ξέρω να φυλάγομαι. Εσύ, όμως, που πηγαίνεις για πρώτη φορά στα τυφλά, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα γλιστρήσεις και θα πέσεις. Αυτός είναι ο κίνδυνος. Τα ναρκωτικά είναι άλλο θέμα. Ο φίλος μου ο Χρήστος ο Θηβαίος από τους «Συνήθεις Ύποπτους» έχει γράψει έναν εξαιρετικό στίχο που λέει «τα πιο σκληρά ναρκωτικά που έχω πάρει είναι η αγάπη μου, ο φόβος και η ελπίδα». Νομίζω κι εγώ ότι τα πιο μεγάλα ναρκωτικά είναι ο φόβος, η ελπίδα, ο έρωτας. Τα υπόλοιπα ναρκωτικά, δηλαδή ηρωίνες, κοκαΐνες, και το τσιγάρο ακόμα και ο καφές, όλα μπορείς να τα αποφύγεις, αν έχεις ανθρώπους να σ' αγαπάνε, ανθρώπους να εμπιστεύεσαι, να είσαι καλά μαζί τους. Ποτέ δε μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να πάρω ναρκωτικά. Και δε στο λέω επειδή εγώ είμαι 30 χρονών και εσύ 15. Θέλω απλώς να σου πω ότι αν έχεις ανθρώπους, σε μια φάση που «πέφτεις», και «πέφτουμε» συχνά, αν, λοιπόν, έχεις ανθρώπους να σε στηρίξουν, τότε τα πράγματα θα πάνε καλά. Δεν καταλαβαίνω γιατί. Ήταν πάντα μια μεγάλη μου απορία το γιατί οι άνθρωποι παίρνουν ναρκωτικά.

ΕΡ: Δηλαδή, το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι ψευδοπρόβλημα;
ΑΠ: Απολύτως ψευδοπρόβλημα. Το πρόβλημα είναι στο μυαλό του ανθρώπου. Αυτό είναι που τον οδηγεί στο να παίρνει ναρκωτικά.

ΕΡ: Άρα και οι τρόποι που χρησιμοποιούνται σήμερα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών, μπορεί να μην έχουν σχέση με το θέμα;
ΑΠ: Προφανώς! Είναι εκτός θέματος, όπως τελείως εκτός θέματος είναι και η μεθαδόνη. Το βασικό πρόβλημα σε σχέση με τα ναρκωτικά δεν είναι τόσο η σωματική εξάρτηση, αλλά η ψυχολογική. Η σωματική εξάρτηση αντιμετωπίζεται σε 20 μέρες, μα η ψυχολογική είναι αυτή που σε καταρρακώνει, και μπορεί να κάνεις και 3 χρόνια και 5 χρόνια να την αντιμετωπίσεις, και μπορεί να πεθάνεις. Το πρόβλημα βρίσκεται πέρα από τους χρήστες, πέρα κι απ' τα ίδια τα ναρκωτικά. Βρίσκεται στην κοινωνία και πρέπει να δίνουμε ο ένας το χέρι στον άλλον, αν θέλουμε να το αντιμετωπίσουμε.
.
ΕΡ: Τι θα έλεγες ότι σ' ενοχλεί στη σημερινή κοινωνία;
ΑΠ: Μ' ενοχλεί η βλακεία... η ανοησία κι η σαχλαμάρα!
.
ΕΡ: Πού βρίσκεται η βλακεία;
ΑΠ: Η βλακεία βρίσκεται σε χιλιάδες πράγματα. Η βλακεία είναι να ανοίγεις μια τηλεόραση και να βλέπεις μόνο σκουπίδια. Η βλακεία είναι να πας να παίρνεις ένα περιοδικό και, επειδή όλοι αυτοί οι βλάκες που είναι φωτογραφισμένοι γελάνε, να νομίζεις ότι γελάει κι όλη η Ελλάδα. Όλη αυτή η ανοησία, που μας περιβάλλει, με ενοχλεί βαθύτατα. Η κακή αισθητική μ' ενοχλεί, το πόσο εχθρικοί έχουμε γίνει με το περιβάλλον μ' ενοχλεί. Αλλά λέω βλακεία, και όχι κακία. Την κακία των ανθρώπων μπορείς να την αντιμετωπίσεις. Έναν άνθρωπο, που είναι κακός και πάει να σου κάνει κακό, μπορεί να μην τον προλάβεις την πρώτη φορά, αλλά τη δεύτερη θα ξέρεις και θα φυλαχτείς. Όμως, αυτός που είναι βλάκας μπορεί να σου κάνει κακό χωρίς να το καταλάβει. Γι' αυτό η βλακεία κι η ανοησία είναι αήττητη. Εγώ αισθάνομαι απέναντι σ' αυτούς τους ανθρώπους, που συμπεριφέρονται μ' αυτόν τον τρόπο, τελείως απροστάτευτος. Και είναι αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι καταστρέφουν και το περιβάλλον, οι οποίοι μας βάζουν αντιμέτωπους με ψευδοπροβλήματα, αυτοί που επιτρέπουν να καίγονται τα δάση, και πυροσβέστες μαζί, αυτοί που πιάνουν ένα παιδί που παίρνει ναρκωτικά και το χώνουν στη φυλακή, ενώ αφήνουν τον έμπορο των ναρκωτικών έξω... Όλη αυτή η βλακεία, που είναι απολύτως μεθοδευμένη, γιατί δεν πρόκειται απλώς για αφέλεια, με ενοχλεί βαθύτατα.
.
ΕΡ: Τι αξίζει να υπερασπίζεσαι στην κοινωνική ζωή;
ΑΠ: Υπερασπίζομαι τις σχέσεις των ανθρώπων. Προσπαθώ τουλάχιστον.
.
ΕΡ: Πώς μπορούν να προστατευθούν οι ανθρώπινες σχέσεις;
ΑΠ: Μπορούν να προστατευθούν, αν σπας το καρύδι του εγωισμού που έχεις μέσα σου. Κοίταξε, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ο άνθρωπος όσο κοινωνικό πλάσμα είναι, είναι άλλο τόσο και μοναχικό. Για να σπάσει η μοναξιά του ανθρώπου και να έρθει κοντά στους άλλους, πρέπει πρώτα να σπάσει μέσα του το τσόφλι του εγωισμού του, να γίνει ταπεινός και να καταλάβει πως κι οι άλλοι έχουν τις ίδιες ανάγκες μ' αυτόν, και ν' αγαπήσει τους άλλους ανθρώπους. Ξέρεις πόσοι λίγοι άνθρωποι αγαπούν τους ανθρώπους; Συνήθως τους ανθρώπους τους αντιπαθούμε, ή τους αντιμαχόμαστε, ή μας είναι αδιάφοροι, ή μας τη σπάνε. Γι' αυτό φταίει ο εγωισμός μας, που μας κάνει να θεωρούμε τον εαυτό μας καλύτερο από τους άλλους. Έτσι φτάνουμε στο να κάνουμε διακρίσεις, πράγμα που είναι ηλιθιότητα.
.
ΕΡ: Το τραγούδι σήμερα είναι εξίσου ποιοτικό με το παλιότερο;
ΑΠ: Σήμερα, όπως και παλιά, υπάρχουν και καλά και κακά τραγούδια. Ποια είναι όμως η διαφορά του σήμερα από το χθες; Πριν από 15 χρόνια, είχαμε την ψευδαίσθηση ότι υπήρχε περισσότερο καλό τραγούδι, επειδή είχαμε λιγότερα κανάλια στην τηλεόραση για να δείχνουν σκουπίδια. Είναι τόσο απλό. Πριν 15 και 20 χρόνια, υπήρχε επίσης κακό τραγούδι, αλλά δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί τρόποι να βγει στην επιφάνεια. Σήμερα όμως, αυτό που προβάλλεται περισσότερο είναι το κακό τραγούδι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και πολλά καλά τραγούδια. Επαφίεται στον κόσμο να πάει να την ψάξει, χρειάζεται λίγη κριτική σκέψη.
.
ΕΡ: Πάντως, μέχρι πριν λίγο καιρό δεν ξέραμε τον Μίλτο Πασχαλίδη, ενώ ξέρουμε πάρα πολλούς που δεν κάνουν ποιοτική δουλειά.
ΑΠ: Δεν είναι κακό που δεν με ξέρατε. Το γεγονός ότι όλα αυτά τα προϊόντα κακής μουσικής βομβαρδίζουν κατά κόρον τα αυτιά μας και τα μάτια μας, έχει εδώ την απόδειξή του. Αλλά είναι πιθανό, επειδή σπανίως βγαίνω στην τηλεόραση, να ξέρετε κάποια τραγούδια μου, χωρίς να ξέρετε ότι είμαι εγώ που τα λέω. Κοίτα όμως να δεις, αυτό που συμβαίνει τώρα δεν είναι καθόλου τυχαίο, το ότι δηλαδή ο δάσκαλός σας και σεις κανονίζετε μαζί μου μια συνέντευξη και δεν παίρνετε συνέντευξη από τον Ρέμο ή τον Σφακιανάκη ή από την Αντζι Σαμίου, αυτό είναι ενδεικτικό, σημαίνει ότι είμαστε συγγενείς, όσο κι αν δεν φαίνεται από την πρώτη ματιά. Αυτή η συγγένεια, ανεξαρτήτως του τι θέλει να κάνει η τηλεόραση και τα άλλα μέσα, σημαίνει ότι τελικά εμείς ήρθαμε κοντά. Αυτό από μόνο του έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από το να είχες πάει στο δισκοπωλείο και να είχες αγοράσει τους δίσκους μου.
.
ΕΡ: Τι έχεις να πεις για την απομόνωση των ανθρώπων;
ΑΠ: Τι να πω για την απομόνωση των ανθρώπων; Εγώ προσπαθώ να τη σπάσω γράφοντας τραγούδια. Εσύ πες μου για την απομόνωση... Τώρα που μιλάμε, αισθάνεσαι ότι μιλάς με έναν άνθρωπο ή αισθάνεσαι ότι έχεις ένα κατασκεύασμα απέναντί σου που σου δίνει στημένες απαντήσεις σε στημένες ερωτήσεις; Όχι, λοιπόν! Αρα προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε. Αυτό δεν είναι ένα τεράστιο κέρδος; Ξέρεις, εγώ νομίζω πολλές φορές η απομόνωση είναι μέσα στο κεφάλι μας. Αυτό που χρειάζεται είναι να κοιτάς γύρω σου, αυτό φτάνει για να καταλάβεις ότι δεν είσαι μόνος. Και το επόμενο βήμα είναι να πας να πλησιάσεις αυτό που βλέπεις δίπλα σου. Εσύ να πας να το πλησιάσεις, δεν είναι ανάγκη να σε πλησιάσει αυτό.
.
ΕΡ: Αν όμως αυτό απομακρύνεται;
ΑΠ: Ε, τότε σημαίνει πως είστε πολύ ομώνυμα και απωθείστε... Μπορείς να το εκλάβεις και ως αστείο. Δεν το εννοώ απολύτως, είναι αλήθεια όμως. Γιατί αυτό που κινεί τη ζωή μας είναι ο έρωτας, με την αρχαία ελληνική έννοια, δηλαδή η έλξη. Από τη στιγμή που κάτι σε ελκύει, πας προς αυτό. Αν εσύ δεν το ελκύεις, δεν έρχεται προς εσένα. Αυτό το γεγονός όμως δεν είναι παράγων μοναξιάς, έτσι είναι η ζωή, και δεν είναι σκληρό αυτό, αυτό είναι και η γλύκα της ζωής, άλλοτε να ερχόμαστε κοντά κι άλλοτε να απομακρυνόμαστε. Και νομίζω ότι στις δικές σας ηλικίες, που πάτε σχολείο τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τι μοναξιά; Βγείτε και παίξτε μπουνιές με κανένα συμμαθητή σας, να το ευχαριστηθείτε. Κι αυτό είναι επικοινωνία, δεν είναι απαραίτητο να είστε φίλοι, βγείτε να εκτονωθείτε, να τσακωθείτε, το πιο γόνιμο πράγμα είναι να τσακωνόμαστε.
.
ΕΡ: Ο τίτλος ενός τραγουδιού και ενός δίσκου σου είναι το «Παραμύθι με λυπημένο τέλος». Γιατί λυπημένο τέλος;
ΑΠ: Ε, η ιδέα που είχα κι εγώ ήταν ότι όλα τα παραμύθια τελειώνουν με το «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», παίρνει το αρχοντόπουλο τη βασιλοπούλα κι εντάξει. Έλα που στη ζωή όμως δε συμβαίνει αυτό. Στη ζωή οι περισσότερες ιστορίες δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος, έχουν λυπημένο. Όχι δυσάρεστο, αλλά λυπημένο. Η ιστορία τελειώνει με μία λύπη. Με αυτή μου λοιπόν τη δουλειά ήθελα να πω ιστορίες, να περιγράψω ιστορίες της ζωής μου ή της ζωής των φίλων μου που δεν τέλειωσαν με το «ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», μάλιστα μπορεί να έζησαν αυτοί καλά κι εμείς χειρότερα. Είναι κι όλες αυτές οι απίστευτες αμερικάνικες ταινίες, όχι πως έχω κάτι με τις αμερικάνικες ταινίες, όπου ας πούμε πέφτει μια πυρηνική βόμπα στη ζωή του ήρωα, γίνεται χαμός, πεθαίνει η γυναίκα του, σκοτώνονται τα παιδιά του, τρακάρει και μένει παράλυτος, και μετά, αφού γίνονται τα χίλια μύρια, αφού κατακαθίσει κι η σκόνη από τη βόμπα, τον βλέπεις χαρούμενο και γελαστό με μια ξανθιά γυναικάρα να περπατάει το δρόμο του ονείρου. Μα δεν είναι έτσι η ζωή, δεν είναι τέτοιο παραμύθι.
.
ΕΡ: Το θεωρείς απάτη αυτό;
ΑΠ: Και βέβαια το θεωρώ απάτη. Φυσικά, η τέχνη δεν οφείλει να μιμείται τη ζωή, αλλά όταν έχουμε καταιγισμό μηνυμάτων που λένε «χαμογελάστε», τότε, κάτσε ρε... Βρες μου ένα λόγο να χαμογελάσω και θα χαμογελάσω. Δε θα χαμογελάω σαν ηλίθιος, επειδή εσύ θέλεις να χαμογελάω. Έχω δικαίωμα να είμαι και λυπημένος. Ουσιαστικά αυτό ήθελε να πει αυτός ο δίσκος, ότι έχουμε δικαίωμα στη λύπη.
.
ΕΡ: Γεννιέται χαρά μέσα από τη λύπη;
ΑΠ: Όπως λέει κι ο ποιητής, ακριβώς μετά το πιο βαθύ σκοτάδι, χαράζει. Αλλά πρέπει να το δεις το πιο βαθύ σκοτάδι, για να καταλάβεις την αξία του ήλιου, αλλιώς δεν έχει νόημα. Και το γεγονός ότι εγώ έγραψα δεκαπέντε παραμύθια, τραγούδια, με λυπημένο τέλος, δε σημαίνει ότι υπάρχει απαισιοδοξία. Ίσα ίσα, είναι απολύτως αισιόδοξα τραγούδια, δε λένε ότι τελειώνει έτσι η ζωή, λένε ότι έτσι τελειώνει μια ιστορία και μετά ξεκινάει μια άλλη.
.
ΕΡ: Σχετικά με την πολυσυζητημένη μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, έχεις κάποια άποψη;
ΑΠ: Με μια πρώτη ματιά που έχω ρίξει, μου φαίνεται ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο σπαζοκεφαλιά. Είναι πολύ μπερδεμένο και πολύπλοκο. Κι επειδή τα πιο ωραία πράγματα είναι τα απλά, αυτό το νομοσχέδιο από μόνο του δείχνει ότι δεν κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Βεβαίως, πριν δούμε ένα σύστημα να εφαρμόζεται, είναι δύσκολο να κρίνουμε. Αλλά δε νομίζω ότι οι μαθητές και οι φοιτητές είναι χαζοί που κατεβαίνουν στο δρόμο και διαμαρτύρονται. Κι εγώ, πριν 10 χρόνια, σ' ένα αντίστοιχο νομοσχέδιο, ήμουνα σε κατάληψη 2 μήνες. Γενικά, νομίζω ότι είναι ένα νομοσχέδιο στο πόδι, ένα τεχνοκρατικό πράγμα. Μα δεν περίμενα και τίποτε περισσότερο.
.
ΕΡ: Πολύς λόγος γίνεται τελευταία γύρω από τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Τι λες εσύ;
ΑΠ: Βρίσκω ότι αυτά που λέει ο αρχιεπίσκοπος, σε γενικές γραμμές, έχουν κάποιο ενδιαφέρον. Απ' την άλλη μεριά, αυτό που είχα στο μυαλό μου για το ρόλο της Εκκλησίας στη ζωή μας, δεν ήταν να πάει ένας αρχιεπίσκοπος κάπου, με χιλιάδες κάμερες από κοντά και τόσοι τύποι να τον χειροκροτούν και να τον ραίνουν. Εγώ νόμιζα πως η Εκκλησία είναι κάτι πιο σεμνό και πιο εσωτερικό, για να μας φέρει κοντά στο Θεό. Ένας αρχιεπίσκοπος σαν λαϊκός ηγέτης, σε εποχές μάλιστα που δε χρειάζεται να πάρουμε τα άρματα να κάνουμε χριστιανικό πόλεμο, με μπερδεύει λίγο. Κατά τα άλλα, πάρα πολλά πράγματα απ' αυτά που λέει, είναι αυτονοήτως σωστά, δηλαδή είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας, ότι δεν πρέπει να είμαστε ρατσιστές, αυτά τα καταλαβαίνω. Αλλά αυτό που λίγο με σοκάρει είναι που, όπου κι αν πάει, πάνε από πίσω τα κανάλια, λες και είναι, ξέρωγω ποιος, ο… Αβραμόπουλος. Με μπερδεύει λίγο αυτό.
.
ΕΡ: Δεν είναι όμως θετικό ότι ένας θρησκευτικός ηγέτης γυρίζει όλη την Ελλάδα...
ΑΠ: Κοίταξε, και οι προηγούμενοι θρησκευτικοί ηγέτες γύριζαν την Ελλάδα, αλλά δεν είχαν μαζί τους τις κάμερες. Απλώς, δεν τους έβλεπες εσύ, εκτός αν έρχονταν στη γειτονιά σου. Το ότι ένας άνθρωπος γυρίζει την Ελλάδα είναι θαυμάσιο, αλλά προσπαθώ να σου πω ότι, απ' τη στιγμή που σε κάθε του βήμα έχει πίσω του τηλεοπτική κάλυψη, αρχίζω να τον υποπτεύομαι.
.
ΕΡ: Ποια νομίζεις ότι είναι τα κίνητρά του;
ΑΠ: Τα κίνητρα του Χριστόδουλου τα ξέρει μόνο ο ίδιος.
.
ΕΡ: Εσύ τι πιστεύεις;
ΑΠ: Δε θα 'θελα ν' απαντήσω. Είναι κάτι τελείως προσωπικό για να το πω σε συνέντευξη. Νομίζω πάντως ότι απ' αυτά που είπα κάτι διαφαίνεται. Και να ξεκαθαρίσω το εξής, ότι εγώ, ως Μίλτος Πασχαλίδης τραγουδοποιός, συνθέτης και στιχουργός, είμαι απολύτως αρμόδιος να μιλάω για τη μουσική μου, μα είμαι τελείως αναρμόδιος να μιλάω για όλα τα υπόλοιπα που με ρωτήσατε, τα οποία είναι οι τελείως προσωπικές μου απόψεις και δεν έχουν καμία εγκυρότητα και καμία βαρύτητα. Είναι σα μια φιλική συζήτηση. Αυτό το πράγμα που κάνουν όλοι οι καλλιτέχνες, που βγαίνουν στην τηλεόραση και κρίνουν από τον Χριστόδουλο μέχρι τον Λαζόπουλο κι απ' το σουπερμάρκετ της γειτονιάς τους μέχρι το τι κάνει ο Σημίτης, το θεωρώ τελείως χαζό, δε μας πέφτει λόγος για όλα αυτά, ώστε να μπούμε στη διαδικασία να τα κρίνουμε.
.
ΕΡ: Είναι κοινή η άποψη ότι η τηλεόραση στερείται ποιότητας. Ποια είναι η δική σου γνώμη;
ΑΠ: Εγώ ξέρω ότι έχω ένα μηχάνημα που λέγεται τηλεκοντρόλ κι άμα δεν γουστάρω, την κλείνω. Όποιοι λένε ότι στερείται ποιότητας, έχουν δει όλα τα σκουπίδια πρώτα, και μετά λένε «πω πω, τι χάλια!» Το να κάθεσαι σαν ηλίθιος μπροστά στην τηλεόραση και να βλέπεις όλες αυτές τις σαχλαμάρες, δηλαδή να βλέπεις την εκπομπή του Μικρούτσικου, όλους αυτούς τους τύπους να κλαίνε και να διασύρονται, και μετά να λες τι χάλια είναι αυτός ο τύπος, ε... δεν έχει νόημα, κλείστη τη ριμάδα, άνοιξε ραδιόφωνο, πήγαινε μια βόλτα... Αυτό που θέλω να πω είναι ότι ο κάθε άνθρωπος πρέπει να στέκεται κριτικά απέναντι σ' ό,τι του σερβίρουν.
.
ΕΡ: Η σταδιοδρομία σου στον καλλιτεχνικό χώρο τι σου στέρησε και τι σου πρόσφερε στην προσωπική σου ζωή;
ΑΠ: Τίποτα! Κάποια περισσότερα χρήματα μόνο, για να ζω αξιοπρεπώς και δεν μου στέρησε τίποτα, γιατί γενικά είμαι λεπτός άνθρωπος και ανεξάρτητος από πολλά πράγματα, κι όταν δω ότι κάποιος πάει να μου σφίξει το ζωνάρι, τσινάω, σαν εκείνα τα άλογα τα ατίθασα. Και τις βόλτες μου τις κάνω, και με τους φίλους βλεπόμαστε. Εντάξει, κι αν καμιά φορά στο δρόμο με συναντάνε κάποιοι και μου ζητάνε καν' αυτόγραφο, αυτό έχει και την πλάκα του, είμαστε και λίγο ψώνια εμείς οι μουσικοί, όλοι οι καλλιτέχνες. Δηλαδή, αν κάποιος καλλιτέχνης πει ότι δεν τον αφορά το χειροκρότημα και να τον γνωρίζουν, αυτό είναι σαχλαμάρα. Είναι ευχάριστα αυτά, αλλά αν δε θέλεις εσύ να φτάσουν στο σημείο της παρενόχλησης, δε φτάνουν. Λοιπόν, όλα αυτά δεν έχουν παίξει κάποιο ρόλο. Η ζωή μου είναι όπως και παλιότερα.
.
ΕΡ: Λες είναι λίγο ψώνια οι καλλιτέχνες. Οι πολιτικοί είναι ψώνια;
ΑΠ: Κι οι πολιτικοί είναι ψώνια, αλλά είναι χειρότερα ψώνια από εμάς. Γιατί εμείς τουλάχιστον προσπαθούμε να σώσουμε το κεφάλι μας, τον εαυτό μας και την ψυχή μας. Αυτοί όμως έχουν το μεγαλεπήβολο σχέδιο να σώσουν την Ελλάδα, πράγμα που βλέπω να ψιλοαποτυγχάνει αυτή τη στιγμή.
.
ΕΡ: Αυτή είναι η διαφορά;
ΑΠ: Όχι μωρέ, αυτό είναι αστείο τώρα. Μη συγκρίνεις τους πολιτικούς με τους καλλιτέχνες. Υπάρχουν άπειρες διαφορές.
.
ΕΡ: Θα μπορούσες να πολιτευτείς;
ΑΠ: Όχι, βέβαια! Άσε με ήσυχο. Εδώ δεν μπορώ να υποδείξω στον εαυτό μου τι είναι το σωστό να κάνει, θα υποδείξω στους άλλους;
.
ΕΡ: Αυτοί που το κάνουν, πού στηρίζονται;
ΑΠ: Μαγκιά τους... δεν ξέρω! Φαίνεται πως πρέπει να έχουν περισσότερη ποσότητα θράσους από μένα. Έτσι είναι, θράσος!
.
(Παρρησία, τεύχος 1, Άνοιξη 1999)

1 σχόλιο:

  1. apla apisteytos....xerome pou eimai enas nearos foitiths kai exo thn timh na gnorizo thn douleia tou kai sebome afta pou exei na pei hte mesa apo thn douleia tou hte mesa apo atytn ths sinentefksh h opoia sinentefksh.afth h xora prepei na einai perifanei pou exei na kanei me tetoious an8ropous gt en telh afto einai pou exei simasia :) kataeyxaristi8ika afthn tin sintomi stigmh pou me pire na diavaso afto to arthro.h eygnomosinh kai o sebasmos mou gia ayton ton an8ropo einai polh megalh kai eyxome mesa apo thn kardia mou na ton gnoriso.eyxaristo kai pali.:) iosif

    ΑπάντησηΔιαγραφή