ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΗΣ ΑΓΑΛΗΣ

Ομορφιά και εγκατάλειψη!

Είναι ένα μνημείο φυσικού κάλλους, κάτω ακριβώς από την κορυφή της Δίρφης. Σημαντικό του πλεονέκτημα σε σχέση με αρκετά άλλα φαράγγια, αποτελεί το βατό και ασφαλές μονοπάτι του, όπως και η άνετη οδική πρόσβαση μέχρι την είσοδό του. Ωστόσο, δεν έχει τη θέση που πραγματικά του αξίζει στους τουριστικούς χάρτες, παρά το πρόσφατο πολυδάπανο έργο ανάπλασης και ανάδειξής του, το οποίο μάλιστα προκαλεί και μεγάλο προβληματισμό… (Δ.Μ.)

Συνεργάστηκαν
Ελεάννα Τσοκάνη
Ιωάννα Τσίρη
Στέλιος Πουρνής

Η γεωγραφική θέση
Το φαράγγι της Αγάλης βρίσκεται στην επικράτεια του πρώην Δήμου Διρφύων, ο οποίος σήμερα έχει συνενωθεί με τον Δήμο Μεσσαπίων, σχηματίζοντας τον καλλικρατικό Δήμο Διρφύων-Μεσσαπίων. Η οδική απόσταση του φαραγγιού από τα Ψαχνά, την έδρα του νέου Δήμου, είναι 19 χιλιόμετρα και από τη Χαλκίδα γύρω στα 30 χιλιόμετρα. Η "επίσημη" είσοδος του φαραγγιού βρίσκεται σχεδόν 2 χιλιόμετρα ανατολικά από το χωριό Άγιος Αθανάσιος και το μήκος του πλησιάζει τα 5 χιλιόμετρα.

Το όνομα
Κάποιοι νομίζουν ότι το όνομα "Αγάλη" προέρχεται από το ρήμα "αγαλλιώ" (ή "αγαλλιάζω") και έχει σχέση με την "αγαλλίαση", ενώ υπάρχουν και άλλοι που το συγχέουν με την "αγκάλη". Αλλά πιο πιθανή είναι η ερμηνεία που δίνουν οι κάτοικοι των γύρω χωριών, ότι δηλαδή το όνομα οφείλεται στο επίρρημα "αγάλι", που σημαίνει "αργά". Και πήρε αυτό το όνομα στο φαράγγι, επειδή έχει κάποια στενά και ανηφορικά σημεία όπου οι διαβάτες είναι υποχρεωμένοι να πορεύονται αργά, "αγάλι-αγάλι", όπως λένε.

Η διαδρομή
Το μονοπάτι του φαραγγιού ακολουθεί τη ρεματιά, αλλάζοντας όχθη μερικές φορές και η πορεία είναι πραγματική απόλαυση, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες ή κινδύνους. Για κάθε ενδεχόμενο, πάντως, είχαμε μαζί μας οδηγό τον πρώην πρόεδρο του Ορειβατικού συλλόγου Χαλκίδας, κ. Θανάση Τριάντη, που μας έδωσε και πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την περιοχή και το οικοσύστημα.

Το υψόμετρο στην είσοδο του φαραγγιού είναι 220 μ. και σιγά-σιγά αυξάνεται, φτάνοντας μέχρι και τα 900 μ. Το μονοπάτι ελίσσεται όλο γοητεία ανάμεσα στις πανύψηλες και απόκρημνες βουνοπλαγιές, κάτω από την κορυφή της Δίρφης (1743 μ.). Αρχικά, μας συντροφεύουν πλατάνια και πεύκα και στη συνέχεια εμφανίζονται τα έλατα και τα πουρνάρια, που όλο πληθαίνουν Ο τόπος έχει πλούσια χλωρίδα και είναι φημισμένος για την εξαιρετική ρίγανη και το τσάι του. Πλούσια είναι και η άγρια πανίδα, με πολλές αλεπούδες και κουνάβια, ενώ παλαιότερα υπήρχαν και πολλά όρνια, γεράκια και αετοί, που δυστυχώς έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους σήμερα.

Σε διάφορα σημεία της ρεματιάς σχηματίζονται πανέμορφες λιμνούλες και μικροί χαρούμενοι καταρράκτες. Να αναφέρουμε, επίσης, ότι εδώ βρίσκονται οι κύριες πηγές του ποταμού Μεσσάπιου. Η πρώτη πηγή που συναντάμε είναι η Αρκουδόβρυση και στη συνέχεια φτάνουμε στην Κρυόβρυση, η οποία είναι πετρόκτιστη και μπροστά της έχει διαμορφωθεί ένα μικρό πλακόστρωτο πλάτωμα. Τέλος, κοντά στην έξοδο του φαραγγιού, είναι η πηγή Κράτια (ή Κράτεια;) και ακολούθως το μονοπάτι χωρίζεται σε δύο παρακλάδια, που το ένα οδηγεί προς το ορειβατικό καταφύγιο της Δίρφης, ενώ το άλλο προς το χωριό Γλυφάδα.

Στο δρόμο μας συναντήσαμε και ορισμένες κατασκευαστικές επεμβάσεις, που έγιναν με σκοπό τη διευκόλυνση και την ασφάλεια των επισκεπτών, αλλά πολύ μας προβλημάτισαν αυτά τα "έργα ανάπλασης" του φαραγγιού.

Εύλογος προβληματισμός για τα έργα ανάπλασης
Τα έργα έγιναν βάσει μελέτης του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας και στα πλαίσια του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Στερεάς Ελλάδας (2000-2006), με προϋπολογισμό 1.000.000 (ένα εκατομμύριο) ευρώ!

Το πρώτο έργο που βλέπει κανείς καθώς φτάνει στο φαράγγι, είναι ένα ξύλινο σπιτάκι φιλανδικού τύπου, με ένα βασικό δωμάτιο, που κατασκευάστηκε για να λειτουργήσει ως τουριστικό περίπτερο. Η κατάστασή του, όμως, είναι άθλια, αφού ποτέ δεν συντηρήθηκε εξωτερικά, ούτε και ποτέ καθαρίστηκε από τα διάφορα σκουπίδια στο εσωτερικό του, ούτε βέβαια και χρησιμοποιήθηκε ποτέ μέχρι σήμερα. Το ίδιο ισχύει και για το δεύτερο φιλανδικό σπιτάκι, που είναι κατασκευασμένο στην έξοδο του φαραγγιού.

Το τουριστικό περίπτερο (εξωτερική και εσωτερική όψη) στην είσοδο του φαραγγιού.

Τα υπόλοιπα έργα που έγιναν στο φαράγγι, είναι η πλακόστρωση κάποιων δεκάδων μέτρων στο μονοπάτι και μπροστά στις δύο βρύσες, όπως και η κατασκευή 6 ή 7 ξύλινων γεφυριών στα σημεία που το μονοπάτι αλλάζει όχθη. Από αυτά τα γεφύρια, ένα ή δύο έχουν εντελώς εξαφανιστεί πια, ενώ τα υπόλοιπα είναι όλα ερείπια. Πέρα, λοιπόν, από το ότι δεν εξυπηρετείται ο επισκέπτης από τα έργα που γι' αυτό το σκοπό κατασκευάστηκαν, αυτή η απαράδεκτη εικόνα της εγκατάλειψης και της αδιαφορίας είναι βέβαιο πως δημιουργεί πολύ αρνητική εντύπωση και μόνο στην ανάδειξη του φαραγγιού δεν συμβάλλει.

Στις δύο φωτογραφίες βλέπετε ό,τι θυμίζει σήμερα τα δύο γεφυράκια που υπήρχαν σε αυτά τα σημεία.

Οι εξηγήσεις του κ. Δημάρχου
Θέσαμε το ζήτημα των έργων ανάπλασης του φαραγγιού στον Δήμαρχο του πρώην Δήμου Διρφύων και νυν Διρφύων-Μεσσαπίων, κ. Γιάννη Μπουροδήμο, αλλά, παρά την πρόθυμη και ευγενική ανταπόκρισή του, δεν πήραμε επί της ουσίας ικανοποιητικές απαντήσεις:

- Μπορείτε να μας πείτε, κ. Μπουροδήμο, ποια ακριβώς έργα έχουν γίνει στο φαράγγι της Αγάλης;

- Στο φαράγγι έγιναν κάποια έργα για την ανάδειξή του. Πέρα από τους δύο οικίσκους στην είσοδο και την έξοδο, έχουν γίνει έργα διαμόρφωσης του μονοπατιού, έγιναν κάποιες γέφυρες εκεί που περνάει το μονοπάτι από τη μια πλευρά στην άλλη το χείμαρρο, ο οποίος υπάρχει κατά μήκος του φαραγγιού και έχει νερά κυρίως το χειμώνα. Βεβαίως, αυτά τα έργα θέλουν κάποια συντήρηση, γιατί ο χρόνος προκάλεσε φθορές.

- Πόσο κόστισαν τα έργα;

-Αν θυμάμαι καλά, τότε κόστισαν γύρω στις 300.000 ευρώ όλα, η ασφαλτόστρωση του δρόμου στην κορυφή, η ασφαλτόστρωση του δρόμου προς το γήπεδο του Αγίου Αθανασίου, οι δύο οικίσκοι, η σύνδεση του νερού με μια δεξαμενούλα στην κορυφή, η σύνδεση με τα δίκτυα της ΔΕΗ και του ΟΤΕ, οι πλακοστρώσεις που έχουν γίνει μέσα στο φαράγγι, η διαμόρφωση του μονοπατιού και τα γεφύρια.

- Πριν πόσο καιρό κατασκευάστηκαν τα γεφυράκια; Ήσαστε εσείς ο αρμόδιος τότε;

- Έχουν κατασκευαστεί πριν 4 χρόνια περίπου με μια εργολαβία την οποία έκανε η Νομαρχία της Εύβοιας, με την επίβλεψη που είχε η Νομαρχία. Έχουν προκληθεί όμως ζημιές σε αυτά τα γεφυράκια και πλέον, με την ανάληψη του έργου από τον Δήμο, ο Δήμος θα προχωρήσει στη συντήρησή τους, γιατί είναι απαραίτητο για την καλύτερη λειτουργία να υπάρχει συντήρηση.

Εκτός από αυτά, όμως, μας έδωσε ο κ. Δήμαρχος και την είδηση ότι εκείνη ακριβώς την ημέρα της συνάντησής μας (14-4-2011) έγινε από τον Δήμο η παραλαβή του έργου της ανάπλασης, το οποίο σύμφωνα με τις πληροφορίες μας είχε ολοκληρωθεί πριν από 7 τουλάχιστον χρόνια. Μας είπε:
"Αυτά τα έργα έγιναν σε συνεργασία με τη Νομαρχία της Εύβοιας και σήμερα υπογράφτηκε η παράδοση του έργου στον Δήμο, προκειμένου να αναλάβουμε εμείς για τη λειτουργία του και για τη συντήρησή του".

Πάντως, εμείς δεν καταλαβαίνουμε πώς είναι δυνατό να γίνει συντήρηση κάποιων ήδη κατεστραμμένων κατασκευών ή και κάποιων που δεν υφίστανται πια, όπως συμβαίνει με τα γεφυράκια. Δεν καταλαβαίνουμε πώς είναι δυνατό να μην υπάρχει όλα αυτά τα χρόνια κάποιος από το νόμο υπεύθυνος για τη συντήρηση αλλά και τη λειτουργία των δύο οικίσκων (τουριστικών περιπτέρων), που ήδη έχουν υποστεί σημαντική φθορά. Δεν καταλαβαίνουμε, επίσης, πώς είναι δυνατό, να παραλαμβάνει ο Δήμος με τόση καθυστέρηση ένα έργο εν μέρει κατεστραμμένο ή και σε κάποιες περιπτώσεις ανύπαρκτο, οπότε δεν επιδέχεται καν συντήρηση, αλλά χρειάζεται ανακατασκευή!


[Τεύχος 16, Μάιος 2011]